Meer achtergrond informatie (3)

Deel 3:

Superioriteit

door Frans Verhagen

 

Mother Lee reisde twee jaar lang rond in New England, vaak beschimpt en verjaagd. In die jaren na de Onafhankelijksoorlog riep een groep Engelsen met het pacifisme als boodschap niet direct de warmste gevoelens op. Bovendien was er weerstand tegen de zelfverklaarde superioriteit van de manier van leven en geloven van de Quakers, terwijl het opheffen van privé eigendom en het propageren van het celibaat de gevestigde orde bedreigden. Vooral dat celibaat werd argwanend bekeken, omdat de groep wel degelijk uit mannen en vrouwen bestond. Geruchten over perverse seksuele gewoonten en orgieën zouden de Shakers altijd achtervolgen, net als verhalen over het castreren van bekeerde mannen en het vermoorden van onwettige kinderen.

In 1784 stierf Ann Lee, uitgeput, in Niskeyuna waar de groep zich had gevestigd. Haar opvolgers slaagden er binnen een paar jaar in om honderden bekeerlingen te vinden en, belangrijker, de doctrine van de Shakers nauwkeuriger vast te leggen. Eén van de belangrijke besluiten was om zich terug te trekken uit ‘de wereld' - perfecte levens waren anders wel erg moeilijk. De grote boerderijen van een aantal nieuwe leden boden de mogelijkheid om eigen gemeenschappen te stichten.

  

 

Onder leiding van Joseph Meacham werden Shakerdorpen opgezet, grote communes waar de nieuwe Gospel Order de regel vormde. Wie zich bekeerde bracht alles wat hij had in de gemeenschap in. Hele gezinnen werden lid van de Shakers, aangetrokken door de eenvoud, de veiligheid, en het gemeenschapsgevoel, allemaal zaken die in de turbulente Amerikaanse samenleving ver te zoeken waren.

Uit angst voor al te snelle, en uiteindelijk teleurstellende bekeringen, stelden de leiders bovendien verschillende niveaus van toewijding in. Nieuwelingen moesten na een jaar een formele Convenant tekenen, waarin totale toewijding aan de gemeenschap werd beloofd. Vanaf 1792 waren ze in staat mensen uit te sturen om gebedsgroepen officieel om te zetten in communes. De Shakers bleven zo heten, als een soort geuzennaam, hoewel de wijze van geloofsbeleving en vooral de typerende dansen al in 1794 werden veranderd. Meacham styleerde de dans, in een eenvoudige, door iedereen gelijk uit te voeren dans in plaats van de wilde, schuddende en trance-achtige geloofsuitingen.

Niettemin bleven de diensten van de Shakers ongebruikelijk. De gelovigen zaten niet rustig in de kerk, luisterend naar een predikant, maar dansten met zijn allen, de mannen aan de ene kant van de ruimte, de vrouwen aan de andere. Ze bewogen zich allemaal precies gelijk, begeleid door liederen.
 

Idioot gespring, vond de schrijver Ralph Waldo Emerson, en dat geschud met hun handen, alsof het hondepoten zijn. Volgens een andere toeschouwer leek het op iets tussen een wandelstap en een dansje, waarbij de Shakers met hun handen schudden zoals pinguïns waggelen. In elk geval was het interessant genoeg om veel buitenstaanders te trekken naar de zondagsdiensten in de Meetinghouses.

Voor de Shakers gaf het dansen hen een gevoel van union, van gezamenlijkheid. De danspasen bleven ook belangrijk om de band met Mother Ann en de oorspronkelijke Believers levend te houden. Later moedigde Lucy Wright, Meachams opvolger, de Believers aan om hun getuigenissen uit te spreken tijdens bijeenkomsten, en hymnes en gezangen te zingen. Aan de dansen werden andere passen toegevoegd, zoals de Square Order en de Sacred March.